Winkelmand

{{Infobox dierentuin
| naam=Diergaarde Blijdorp
| afbeelding=Blijdorp_entree.jpg
| onderschrift=Oude entree van de Diergaarde in Blijdorp.
| geopend=[[1855]]
| gesloten=
| locatie=[[Rotterdam]], [[Nederland]]
| oppervlakte=28 ha
| lid van=[[European Association of Zoos and Aquaria|EAZA]], [[Nederlandse Vereniging van Dierentuinen|NVD]][http://www.nvddierentuinen.nl/dierentuinen/ Nederlandse Vereniging van Dierentuinen]. [https://web.archive.org/web/20230406152518/http://www.nvddierentuinen.nl/dierentuinen/ Gearchiveerd] op 6 april 2023., [[Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen|NVBT]], [[Stichting Nationale Plantencollectie|SNP]], [[International Association of Butterfly Exhibitors and Suppliers|IABES]], [[World Association of Zoos and Aquariums|WAZA]]{{en}}[https://www.waza.org/en/site/membership-1457346806?id=68 World Association of Zoos and Aquariums]{{Dode link}}
| thema=Geozoo
| website =http://www.blijdorp.nl/
| mapname = Rotterdam
| lat_deg = 51
| lat_min = 55
| lat_sec = 37
| lat_dir = N
| lon_deg = 4
| lon_min = 27
| lon_sec = 12
| lon_dir = E
}}
”’Diergaarde Blijdorp”’ ook wel bekend als de ”Rotterdamse Diergaarde”, is een [[dierentuin]] in [[Rotterdam]]. De dierentuin wordt beheerd door de Stichting Koninklijke Diergaarde Rotterdam en is een van de oudste dierentuinen van Nederland.

== Geschiedenis ==
=== 1855-1940 ===
[[Bestand:Rotterdamsche Diergaarde 1858.jpg|thumb|Bewijs van Aandeel van de Rotterdamsche Diergaarde van 1 mei 1858]]
In [[1855]] werd in de Rotterdamse binnenstad, bij de [[Kruiskade]], een tuin ingericht voor [[Fazantachtigen|fazanten]] en [[Anseriformes|watervogels]]. De vogeltuin was eigendom van de spoorwegbeambten [[F. van der Valk]] en [[G.M. van den Bergh]]. Het werd een succes en op 18 mei [[1857]] werd als vervolg de [[Rotterdamsche Diergaarde]] geopend. De eerste directeur was de [[dompteur]] [[Henri Martin (dompteur)|Henri Martin]]. Het zelfde jaar werd de [[‘Vereniging Rotterdamsche Diergaarde’]] opgericht. Alleen leden van de vereniging, vooraanstaande burgers, mochten de dierentuin bezoeken. Later mochten Rotterdamse niet-leden gedurende enkele dagen in augustus eveneens de diergaarde in, maar wel via een aparte ingang. De dierexpositie was gedurende de eerste halve eeuw van zijn bestaan een groot succes en groeide meer en meer. Vooral de opvolger van Martin, de dierkundige [[A. A. van Bemmelen]] richtte vanaf zijn benoeming in 1866 de dierentuin in met ruime verblijven die er min of meer natuurlijk uitzagen. In plaats van kooien met tralies liet hij ruimten aanleggen waarin de dieren vrij konden bewegen. Beroemd werd de kunstmatige rotspartij met onder andere jaks en moeflons en een volière van 50 bij 24 bij 9 meter met steltlopers, reigers en gieren. Hij voerde ook een goed personeelsbeleid en stichtte een pensioenfonds voor het personeel. Hij bleef directeur tot aan zijn overlijden in 1897.

In [[1924]] raakte de dierentuin in financiële problemen. De negentiende-eeuwse wijze van dieren tentoonstellen raakte met de komst van de [[Carl Hagenbeck|Hagenbeckstijl]] uit de mode, en met het drukker wordende verkeer had de gemeente de locatie op het oog om een weg aan te leggen tussen het [[Hofplein]] en [[Spangen (Rotterdam)|Spangen]], [[Bospolder/Tussendijken|Tussendijken]] en [[Blijdorp (wijk)|Blijdorp]]. Ook werd de grond van de binnenstad veel te duur. De dierentuin probeerde het tij te keren door lidmaatschap goedkoper te maken, [[tentoonstelling]]en en [[kermis]]sen te organiseren op het terrein en verlichting aan te brengen, zodat de dierentuin ook ‘s avonds te bezoeken was.

[[Bestand:Rotterdamse Diergaarde gaat verhuizen Weeknummer 39-47 – Open Beelden – 30156.ogv|thumb|Beelden van de oude diergaarde en verhuizing in 1939]]
In [[1932]] werd er besloten om de dierentuin te reorganiseren. Eerst werd er besloten om vaker niet-leden toe te laten en het lidmaatschap aantrekkelijker te maken, maar het mocht niet baten. In [[1937]] werd er besloten om de dierentuin te verhuizen naar een nieuwe locatie. De dierentuin ruilde grond met de gemeente: de gemeente kreeg een deel van de oude diergaarde gratis, de rest moesten ze betalen. In ruil daarvoor werd de dierentuin eigenaar van twee derde van een nieuwe 13 hectare grote locatie in de wijk [[Blijdorp (wijk)|Blijdorp]], terwijl over een derde van de nieuwe locatie pacht van één gulden moest worden betaald. Met financiële hulp van de [[Stichting Volkskracht]] werd een nieuwe dierentuin gefinancierd. De Volkskracht stelde echter een voorwaarde: voortaan moest de dierentuin voor iedereen toegankelijk zijn. Op 26 oktober [[1938]] werd de Vereniging opgeheven, en de Stichting Rotterdamsche Diergaarde opgericht.

=== De dierentuin van 1940 ===
[[Bestand:Diergaarde Blijdorp gereed Weeknummer 40-50 – Open Beelden – 45790.ogv|thumb|Diergaarde Blijdorp gereed – 9 december 1940]]
In 1940, aan het begin van de [[Tweede Wereldoorlog]], werd de oude dierentuin op 12 mei zwaar beschadigd door bommen, twee dagen voor het grote [[bombardement op Rotterdam]] op 14 mei. Bij het grote bombardement werd de dierentuin niet getroffen. De dierentuin was toen al grotendeels verplaatst naar de huidige locatie. Tussen 1939 en 1941 werd er gebouwd op een locatie liggend tussen de spoorlijn Utrecht – Rotterdam en de Van Aerssenlaan. Bij het bombardement kwamen veel dieren om, terwijl een paar andere ontsnapten. Zo liep er een [[Zebra (dier)|zebra]] door een winkelstraat en enkele [[zeeleeuwen]] zwommen in de singels van de stad.[https://www.youtube.com/watch?v=oLySQ0HaQ1I 150 jaar diergaarde in Rotterdam, TIVI Producties, 2007] YouTube. [https://web.archive.org/web/20230406110616/https://www.youtube.com/watch?v=oLySQ0HaQ1I Gearchiveerd] op 6 april 2023.

Het ontwerp van de nieuwe dierentuin is van [[Sybold van Ravesteyn]], waarbij [[tralie (verticale staaf)|traliewerk]] en [[hek (afrastering)|hekken]] zo veel mogelijk zijn vermeden en vervangen door greppels en grachten. De verwarmde binnenverblijven en ruime leefweiden waren toentertijd uniek in de wereld.

Op 7 juli 1940 werd het noordelijk gedeelte geopend en in december was de nieuwe diergaarde geheel open. Van Ravesteyn had de dierentuin zo ontworpen dat er een [[spiegelsymmetrie|symmetrieas]] door het park liep, waarop de betonnen gebouwen lagen: de [[Rivièrahal (Diergaarde Blijdorp)|Rivièrahal]], de 47 meter hoge uitkijktoren, het roofdiergebouw, de grote vijver en het theehuis. Aan weerszijden van deze as lagen grote weiden voor hoefdieren als [[Bison (geslacht)|bizons]] en zebra’s.

=== 1940-2000 ===
[[Bestand:Aankomst van giraffen voor de Rotterdamse dierentuin-508870.ogv|thumb|Bioscoopjournaal van 30 augustus 1954 over de aankomst van [[giraffen]] ]]
[[Bestand:Jonge dieren in onze dierentuinen, Blijdorp Weeknummer 60-17 – Open Beelden – 47662.ogv|thumb|Bioscoopjournaal uit 1960 over een okapibaby in Blijdorp]]
[[Bestand:Oceanium Diergaarde Blijdorp.JPG|thumb|Het Oceanium]]
[[Bestand:Panthera tigris sumatrae2.jpg|thumb|Verblijf [[Sumatraanse tijger]]s]]
[[Bestand:Bokito – Worlds Most Famous Gorilla (4528396055).jpg|thumb|[[Bokito (gorilla)|Bokito]] in zijn buitenverblijf]]
[[Bestand:Steller’s Sea Eagle Blijdorp.jpg|thumb|[[Stellers zeearend]]]]
[[Bestand:Diergaarde Blijdorp apenverblijf.JPG|thumb|Het buitenverblijf voor gorilla’s]]
[[Bestand:Giraffa Diergaarde Blijdorp.jpg|thumb|Het voormalige giraffenverblijf]]
[[Bestand:Rotterdam blijdorp giraffenhuis.jpg|thumb|Het huidige giraffenhuis]]
[[Bestand:Blijdorp 1213.JPG|thumb|Treintje waarmee bezoekers door het park werden gereden]]
[[Bestand:Flamingo Diergaarde Blijdorp.jpg|thumb|Het huidige flamingoverblijf]]
[[Bestand:Amazonica Dome Geodetische koepel Blijdorp Rotterdam.jpg|thumb|Tropische [[vlindertuin]] Amazonica]]

Ter gelegenheid van het 100-jarige jubileum in 1957 werden [[wandtegel|tegels]] met gestileerde dierenfiguren vervaardigd door [[Pieter Groeneveldt|Groeneveldts]] aardewerkfabriek. In dit jubileumjaar werd ook het [[predicaat Koninklijk]] verleend en werd de naam gewijzigd in ”Stichting Koninklijke Rotterdamse Diergaarde”.[https://www.archieven.nl/nl/zoeken?miview=inv2&mivast=0&mizig=210&miadt=184&miaet=1&micode=21&minr=1454085&milang=nl Stadsarchief Rotterdam] (gearchiveerd) In 1963 werd de Vereniging [[Vrienden van Blijdorp]] opgericht. Deze vereniging ondersteunt de diergaarde financieel, waardoor onder andere in 1965 het Henri-Martinhuis kon worden gebouwd, een gebouw voor kleine apen en [[nachtdier]]en. In 1972 werd de markante uitkijktoren wegens bouwvalligheid afgebroken. In [[1984]] werd in Blijdorp het eerste olifantje geboren, een [[Aziatische olifant]] met de naam [[Bernhardine]], vernoemd naar [[Bernhard van Lippe-Biesterfeld|Prins Bernhard]]. Bernhardine is voor zover bekend de eerste olifant die werd geboren in een Nederlandse dierentuin. Inmiddels zijn er zo’n tien olifanten geboren in Blijdorp.

In 1988 kwam Blijdorp met een ”masterplan”, dat de hele dierentuin heeft veranderd. Volgens het masterplan worden dieren per werelddeel geordend, in natuurlijk ogende biotopen. Daarbij worden niet alleen dieren, maar ook planten en culturele elementen uit het nagebootste [[biotoop]] getoond. De eerste jaren stonden deze aanpassingen in het teken van Azië. Zo werd in de lente van 1991 de vleermuisgrot geopend, waar bezoekers vrij tussen honderden vliegende [[Nijlroezet|roezetvleermuizen]] konden lopen. In 1992 werd de wolvenvallei geopend, het eerste nieuwe verblijf voor Europese dieren, een groot bosrijk verblijf waar een [[roedel]] [[wolf|wolven]] wordt gehouden.

In 1994 volgde [[Taman Indah]], het grote verblijf voor onder meer [[Aziatische olifant]]en, [[Indische neushoorn]]s en [[Indische tapir|Maleise tapirs]]. In 1999 werd het Afrikaanse [[Gorilla’s|Gorilla]]-eiland geopend en in 2000 volgde het [[Oceanium]]. Het Oceanium werd gebouwd op een 11 hectare grote uitbreiding van de dierentuin aan de andere kant van de spoorlijn naar Utrecht. De totale oppervlakte van de dierentuin is nu ongeveer 28 hectare.

=== 2000-2010 ===
In 2005 is de speeltuin ”Oewanja kinderjungle” geopend, in hetzelfde jaar kwam er een nieuw verblijf voor de [[Sumatraanse tijger]]s. Het is verdeeld in twee delen, gescheiden door een bezoekerstunnel. Ook is dat jaar een begin gemaakt met de Afrikaanse [[Savanne (landschap)|savanne]], met onder andere een weide voor de [[Zebra (dier)|zebra’s]] en [[struisvogel]]s en nieuwe verblijven voor onder andere [[vosmangoest]]en, [[Afrikaanse maraboe]]s en [[Wevers en verwanten|wevervogels]]. In 2006 opende de ”Oewanja Lodge”, een nieuw restaurant voor bezoekers, gelegen naast de ”Oewanja” speeltuin.

==== Ontsnapping Bokito ====
Ter gelegenheid van het 150-jarige jubileum onthulde koningin Beatrix op 24 april 2007 bij de oude ingang een kunstwerk, dat gemaakt werd door Marcelle van Bemmel, dochter van voormalig directeur [[Adriaan Cornelis Valentin van Bemmel|A.C.V. van Bemmel]].[https://www.rijnmond.nl/nieuws/39912/Koningin-opent-jubileum-Blijdorp Koningin opent jubileum Blijdorp] RTV Rijnmond, 2 april 2007 Op 18 mei 2007, exact 150 jaar na de opening van de dierentuin, ontsnapte de [[gorilla’s|mannetjesgorilla]] [[Bokito (gorilla)|Bokito]] uit zijn verblijf. Hij was agressief en verwondde een vaste bezoekster die al gedurende langere tijd regelmatig contact had gezocht met de mensaap, tevens bracht hij vernielingen aan in het restaurant. Drie mensen raakten in de paniek die ontstond lichtgewond.[https://www.volkskrant.nl/binnenland/vrouw-ernstig-gewond-door-in-blijdorp-ontsnapte-gorilla~a840599/ Vrouw ernstig gewond door in Blijdorp ontsnapte gorilla], de Volkskrant, 18 mei 2007. [https://web.archive.org/web/20171230155429/https://www.volkskrant.nl/binnenland/vrouw-ernstig-gewond-door-in-blijdorp-ontsnapte-gorilla~a840599/ Gearchiveerd] op 30 december 2017. Uiteindelijk wist men de gorilla in te sluiten, te verdoven en weer op te sluiten. De hele dierentuin moest vanwege dit incident worden ontruimd. Inmiddels is het verblijf verbouwd en beveiligd met een vijf meter hoge rotsmuur. De gorillagroep kon vanwege de gebeurtenis drie maanden niet naar buiten. Voor de maatregelen die genomen zijn bedacht men de term “Bokitoproof”. Dit woord werd in 2007 verkozen tot [[Woord van het jaar]].

In 2007 opende de dierentuin een weide- en trekvogelvolière. Deze bestaat uit twee delen. In het eerste deel zitten allerlei ook in Nederland voorkomende weidevogels als [[kievit]]en, [[grutto|grutto’s]] en [[kemphaan|kemphanen]], in het tweede deel woonden verscheidene Zuid-Europese vogels als [[Bijeneter|Europese bijeneters]] en [[lepelaar]]s. Dat jaar zijn ook een volière voor [[rode ibis]]sen en [[Ara (geslacht)|ara’s]], twee aquaria voor [[Pacifische octopus]]sen in het Oceanium, een buitenverblijf voor [[Chinese alligator]]s en een nieuw verblijf voor de [[poedoe]]s aangelegd. Geplande nieuwe verblijven voor de [[netgiraffe]]n, [[nijlkrokodil]]len en [[ijsbeer|ijsberen]] moesten worden uitgesteld doordat aanpassingen aan het gorilla-eiland prioriteit kregen.

Sinds 2007 werd er dagelijks een ‘Vrije Vlucht Voorstelling’ gegeven. Hiervoor heeft men ruim twintig vogelsoorten afgericht. In de covid-periode werden deze voorstellingen gestaakt. Er zijn geen plannen ze te hervatten.

In 2008 zijn de ijsberen teruggekeerd in het nieuwe [[Noordpool]]gebied Arctica. Er zijn ook verblijven toegevoegd voor [[poolvos]]sen, [[sneeuwuil]]en en [[lemmingen]]. Ook is dat jaar de “Krokodillenrivier” geopend, een savannekas die de overgang vormt tussen de trekvolière en het toen nog niet voltooide giraffenverblijf. Naast [[Nijlkrokodil]]len worden hier verscheidene savannebewoners gehouden, waaronder [[karmijnrode bijeneter]]s [[rotsklipdas]]sen, [[gewoon stekelvarken|stekelvarkens]] en [[treksprinkhanen]]. Ook twee [[pantserkrokodil]]len hebben er een eigen verblijf gekregen.

In 2009 werd het nieuwe giraffenverblijf in gebruik genomen. De giraffen hebben de beschikking over een groot rond binnenverblijf, dat door zijn opmerkelijke vorm “De Ui” genoemd wordt. Het buitenverblijf delen zij met [[grote koedoe]]s en wordt door een water gescheiden van het verblijf van de zebra’s en struisvogels. Vanaf de Ui, langs het buitenverblijf van de giraffen, loopt een lange houten loopbrug, waarlangs een levensgrote replica van een [[baobab]] is geplaatst. In de kroon van de baobab bevindt zich een uitzichtpunt over de savanne. De voet van de baobab is tevens het binnenverblijf van de [[gevlekte hyena|gevlekte hyena’s]], die een verblijf westelijk van de loopbrug hebben.

=== 2010-heden ===
In 2010 is het Afrikagedeelte uitgebreid met een nieuw verblijf voor [[Serval (katachtige)|servals]] en een rotsachtig binnenverblijf voor [[franjeapen]]. Er kwam ook een nieuwe gierenvolière, hierin leefden in het jaar van opening de [[Afrikaanse maraboe|maraboe]], [[grijze kroonkraan]], [[witruggier]], [[oorgier]], [[kapgier]] en de [[zuidelijke hoornraaf]]. Het is mogelijk hier op een ”giersimulator” plaats te nemen waarbij men het gevoel ondergaat te vliegen als een gier.

In 2011 is Arctica opnieuw vormgegeven, na ontsnapping van de poolvossen en sneeuwuilen. Er kwam een nieuw verblijf voor wasberen bij en een door de vereniging Vrienden van Blijdorp geschonken verblijf voor [[stellers zeearend]]en. Ook werd dat jaar begonnen met de renovatie van het Aziëdeel en nieuwe verblijven voor [[wevervogels]], [[parelhoenders]] (die later weer uit de volière vertrokken) en [[Afrikaanse grondeekhoorns]] in het Afrikaanse gedeelte van de Diergaarde. Tevens werden een doorloopverblijf voor moeraswallaby’s en een verblijf voor zandwallaby’s gebouwd.

In 2012 is het Aziëhuis vernieuwd. Na deze renovatie zijn in het Aziëgedeelte van de dierentuin ook reptielen, vogels en zoogdieren te zien. De publiekstoegankelijke binnenverblijven van het [[Prins-Alfredhert]] en het [[Visayawrattenzwijn]] moesten daarvoor wijken. Onder de soorten die in het Aziëhuis te zien zijn is de [[komodovaraan]] en het zeldzame [[balabacdwerghert]] dat in slechts een handvol Europese dierentuinen wordt gehouden. Nieuw zijn de [[Indische nimmerzat]]ten en een [[Maleise nimmerzat]] (intussen gestorven) in de Aziatische moerasvolière. De [[klipspringer]] stierf in 2012 in de “Krokodillenrivier”.

In 2013 is de vlinderkas ”Amazonica” geopend, op dat moment de grootste vlinderkas van Europa. Naast vlinders zijn er ook reptielen te vinden die voorkomen in het [[Amazonebekken|Amazonegebied]], zoals de zeldzame [[arrauschildpad]], de [[Matamata (schildpad)|matamata]] en de [[dwerganaconda]]. Vissen zijn ook vertegenwoordigd; in een bassin van ruim 150 vierkante meter kunnen de [[zwarte pacu]], de [[arapaima]] en de [[roodstaartmeerval]] worden gezien en in een kleiner bassin de [[piranha’s|piranha]].

In 2014 overleed de [[spitssnuitkrokodil]] Matata. Met een geschatte leeftijd van 100 jaar was Matata de oudste bewoonster van Blijdorp. In 1929 werd ze samen met Hakuna, na het overlijden van Matata de oudste krokodil in de dierentuin, als volgroeid exemplaar gekocht.[https://web.archive.org/web/20140810005922/http://www.nieuws.nl/algemeen/20140722/Oudste-krokodil-Blijdorp-overleden Oudste krokodil Blijdorp overleden] Nieuws.nl, 22 juli 2014 (gearchiveerd) Hakuna overleed in 2015.[https://www.nu.nl/binnenland/4005428/oudste-krokodil-diergaarde-blijdorp-overleden.html Oudste krokodil Diergaarde Blijdorp overleden], NU.nl, 6 maart 2015. [https://web.archive.org/web/20230407104528/https://www.nu.nl/binnenland/4005428/oudste-krokodil-diergaarde-blijdorp-overleden.html Gearchiveerd] op 7 april 2023. Hij werd zeker 85 jaar oud.

In 2015 werd er voor de [[okapi|okapi’s]] op de plaats van de oude weidevogelvolière en vlinderkas een gloednieuwe Congo-biotoop geopend. Dit project werd mede mogelijk gemaakt door de stichting ”Vrienden van Blijdorp”. Het heeft het grootste binnenverblijf voor okapi’s ter wereld. Ook werd een nieuw verblijf voor de [[kleine panda|rode panda’s]] en [[kuifhert]]en gebouwd.

In 2016 werd het eerste gedeelte van project ”Oceanium 2.0” grotendeels opgeleverd. Het betreft een reeks aquaria die vormgegeven zijn als het [[Groot Barrièrerif]]. De restauratie van de monumentale stal voor [[grote koedoe|grote koedoe’s]] en [[penseelzwijn]]en werd ook afgerond. Tegelijkertijd werd het laatste onderdeel van ‘Hart van Afrika’ gerealiseerd, in de vorm van een uitbreiding van het bestaande penseelzwijnenverblijf. Deze zwijnensoort deelt hun verblijf met [[bosbuffel]]s. De soorten waren nooit succesvol bij elkaar geïntroduceerd en men hoopte dat met meer ruimte de spanningen minder snel zouden oplopen. Hoewel het in meerdere andere parken een succesvolle combinatie is gebleken, is het anno 2018 nog steeds niet gelukt om de 2 soorten succesvol te doen samenleven. Tot kleinere bouwwerkzaamheden horen onder meer uitgebreide baggerbeurten, de opknapbeurt van een gedeelte van de Victoria Serre en nieuwe bepading. In 2016 kroop voor het eerst in een lange tijd een [[hyacinthara]] uit het ei en werden er een [[bongo (antilope)|bongo]] en een [[Tonkinlangoer|Françoislangoer]] geboren. Tevens kwamen twee [[gevlekte hyena|gevlekte hyena’s]] ter wereld, waarvan een niet lang na de geboorte door nog onbekende oorzaken overleed. Ook werden er enkele zeldzame Franse [[knorvis]]sen en McCords [[doosschildpadden]] geboren en arriveerde een nieuw paartje [[spitssnuitkrokodil]]len uit Emmen. De stokoude [[withandgibbon]]s Nico en Saar kregen samen een spuitje, nadat Saar in steeds slechtere gezondheid verkeerde en er geen uitzicht was voor haar partner. Ook de oudste [[netgiraffe]] van Europa, Tipsy, liet men vanwege gezondheidsklachten inslapen.

In 2018 opende het geladaverblijf voor de [[gelada|gelada’s]] (apen uit Ethiopië). Tevens is er een doorloopverblijf voor de [[ringstaartmaki|ringstaartmaki’s]] geopend, een geschenk van de Vereniging Vrienden van Blijdorp. Ook de komst van vier ernstig bedreigde Antilliaanse [[leguanen]], die met het regeringsvliegtuig en premier Rutte meekwamen, was een bijzonder moment.

In september 2023 moest de vlinderkas Amazonica verplicht de deuren sluiten. Het dak bleek niet stevig genoeg te zijn, bij harde wind blijken er scheuren te ontstaan, waardoor vlinders konden ontsnappen. Er was een fout gemaakt bij de keuze van het materiaal voor het dak. Tijdens de sluiting wordt een grondige inspectie gedaan om te kijken of de kas met aanpassing behouden kan worden.{{Citeer web |url=https://www.looopings.nl/weblog/23361/Diergaarde-Blijdorp-sluit-vlinderkoepel-Amazonica-al-na-tien-jaar-sloop-dreigt.html |titel=Diergaarde Blijdorp sluit vlinderkoepel Amazonica al na tien jaar: sloop dreigt |datum=2023-08-24 |bezochtdatum=2023-08-24 |werk=Looopings}}{{Citeer web |url=https://zooflits.nl/dieren-vertrekken-uit-vlinderkoepel-blijdorp-toekomst-amazonica-blijft-onzeker/ |titel=Dieren vertrekken uit vlinderkoepel Blijdorp: toekomst Amazonica blijft onzeker |achternaam=J |datum=2024-01-24 |bezochtdatum=2024-01-31 |werk=ZooFlits |taal=nl-NL}}

==== Directie ====
* 1961-1969ː dr. [[Adriaan Cornelis Valentin van Bemmel]]
* 1970-1988ː ir. Dick van Dam
* 1988-2009ː drs. Anton Huub (Ton) Dorresteyn
* 2009-2016ː ir. M.S.P. (Marc) Damen
* 2016-2017: drs. J.P. (Jaap) de Jong (waarnemend)
* 2017-heden: Erik Zevenbergen

== Bekende dieren ==

=== Bokito (1994-2023) ===
{{Zie hoofdartikel|Bokito (gorilla)}}
Gorilla [[Bokito (gorilla)|Bokito]] was een [[Westelijke gorilla|zilverruggorilla]] die van 2005 tot zijn dood in 2023 verbleef in Diergaarde Blijdorp, hij kwam oorspronkelijk uit de Berlijnse dierentuin [[Zoologischer Garten Berlin|Zoologischer Garten]]. Bokito verkreeg landelijke bekendheid toen hij op 18 mei 2007 ontsnapte en daarbij een bezoekster van de dierentuin zwaar verwondde. De vrouw dacht dat ze een speciale relatie met de aap had, ze bezocht hem daarom vier dagen per week en maakte veelvuldig oogcontact met hem. Dit aanstaren heeft waarschijnlijk geleid tot de aanval. In 2006, 2007, 2009, 2015 en 2022 werden in Diergaarde Blijdorp nakomelingen van Bokito geboren.{{Citeer web|url=https://nos.nl/artikel/2173821-tien-jaar-verder-hoe-gaat-het-nu-met-gorilla-bokito.html|titel=Tien jaar verder: hoe gaat het nu met gorilla Bokito?|bezochtdatum=8 augustus 2018|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=18 mei 2017|uitgever=NOS.nl|archiefurl=https://web.archive.org/web/20180808203109/https://nos.nl/artikel/2173821-tien-jaar-verder-hoe-gaat-het-nu-met-gorilla-bokito.html|archiefdatum=2018-08-08}}{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/rotterdam/zoon-voor-beroemde-gorilla-bokito-in-diergaarde-blijdorp~a3a82b04/|titel=Zoon voor beroemde gorilla Bokito in Diergaarde Blijdorp|bezochtdatum=8 augustus 2018|auteur=|achternaam=|voornaam=|datum=24 april 2015|uitgever=Algemeen Dagblad|archiefurl=https://web.archive.org/web/20180808233843/https://www.ad.nl/rotterdam/zoon-voor-beroemde-gorilla-bokito-in-diergaarde-blijdorp~a3a82b04/|archiefdatum=2018-08-08}} Bokito overleed onverwachts op 4 april 2023 tijdens zijn narcose. Een aantal dagen eerder ging het niet goed met hem waardoor verzorgers hem wilden onderzoeken.{{Citeer web |url=https://www.rijnmond.nl/nieuws/1637667/een-trieste-dag-voor-blijdorp-wereldberoemde-gorilla-bokito-27-onverwacht-gestorven |titel=’Een trieste dag voor Blijdorp’: wereldberoemde gorilla Bokito (27) onverwacht gestorven |datum=2023-04-05 |bezochtdatum=2023-04-05 |werk=www.rijnmond.nl |taal=nl}} Uit sectie is gebleken dat hij is overleden aan hartfalen.{{Citeer web |url=https://www.rijnmond.nl/nieuws/1638110/blijdorp-bokito-overleden-aan-hartfalen |titel=Blijdorp: Bokito overleden aan hartfalen |datum=2023-04-06 |bezochtdatum=2023-04-07 |werk=Rijnmond.nl|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230407122254/https://www.rijnmond.nl/nieuws/1638110/blijdorp-bokito-overleden-aan-hartfalen|archiefdatum=2023-04-07}}

== Rijksmonument ==
Blijdorp is een van de weinige dierentuinen die geheel is ontworpen door één [[architect]]. In [[april 2004]] zijn Blijdorp en verschillende gebouwen erin opgenomen in het register van [[rijksmonument]]en. Zie de [[lijst van rijksmonumenten in Diergaarde Blijdorp]].

== Doelstellingen ==
=== Recreatie ===
Voor recreatieve doeleinden en [[dagrecreatie|dagjesmensen]] is de dierentuin een grote trekpleister. Er komen naar schatting zo’n 1,5 miljoen bezoekers per jaar.

De diergaarde is het gehele jaar geopend, zij het dat ‘s winters de poorten een uur eerder dicht gaan dan ‘s zomers. In de [[herfst]] de diergaarde bezoeken is een bijzondere belevenis, aangezien het dan voor veel dieren de [[bronsttijd]] is.

Jaarlijks organiseert de Diergaarde om meer bezoekers te trekken in de maanden december en januari een ‘MidWinterZoo’. Twee maanden lang zijn er speciale attracties zoals een winterplein, een 25 meter lange sledebaan en een wintervuur waar verhalen over dieren te beluisteren zijn. Tijdens de kerstdagen is er een ontbijtbuffet. De zomerse tegenhanger hiervoor zijn de ZOOmeravonden die de maand augustus worden georganiseerd.

=== Educatie ===
Diergaarde Blijdorp wordt veelvuldig gebruikt door de nabijgelegen middelbare scholen ter aanvulling en visualisering van de [[biologieles]]sen. Ook voor leerlingen van [[Basisonderwijs (Nederland)|basisscholen]] zijn er speciale programma’s beschikbaar.

=== Fokprogramma’s ===
Een van de doelen van de diergaarde is verzamelen van kennis over het in gevangenschap houden van zeldzame exotische dieren. Er wordt bijvoorbeeld [[onderzoek]] verricht naar [[gedrag]], [[voedsel|voeding]], [[Voortplanting (biologie)|voortplanting]] en medische zorg. Door deze vergaarde kennis en goede verzorging kunnen de dieren ouder worden, langer gezond blijven en zich voortplanten, zodat zeldzame soorten niet [[uitsterven]] maar voor het nageslacht behouden blijven. Blijdorp doet mee aan 70 [[Fokken|fokprogramma’s]] en [[stamboek]]en, en beheert er ook een aantal. Zo coördineert Blijdorp het [[EEP]] (European Endangered species Program) van de [[Aziatische olifant]], de [[Aziatische leeuw]], de [[Egyptische landschildpad]], de [[Rüppells gier]], de [[kroeskoppelikaan]], de [[vleet (vis)|vleet]], het [[kuifhert]] en de [[rode panda]].{{Citeer web|url=https://www.eaza.net/assets/Uploads/CCC/Other/April-2024.pdf|titel=EAZA Ex-situ Programme overview April 2024|taal=en|uitgever=[[EAZA]]|bezochtdatum=2024-08-07|archiefdatum=2024-08-31|archiefurl=https://web.archive.org/web/20240831174939/https://www.eaza.net/assets/Uploads/CCC/Other/April-2024.pdf|dodeurl=ja}} Ook doneert Blijdorp jaarlijks geld aan meerdere natuurbehoudsorganisaties. In recente jaren waren dit onder andere [[Madagasikara Voakajy]], [[Selamatkan Yaki]], [[Red Panda Network]] en [[Stichting STENEPA]].

== Katachtigen ==
Diergaarde Blijdorp bezat jarenlang de grootste collectie [[katachtigen]] van [[Nederland]]. In het verleden zaten de meeste in de kleine kattenrotonde maar tegenwoordig hebben al deze dieren een eigen plek in de dierentuin.

Diergaarde Blijdorp coördineert sinds 2024 het Europese fokprogramma (EEP) van de Aziatische leeuw.

Katachtigen die in de dierentuin te zien zijn:
* [[Perzische leeuw|Aziatische leeuw]] (poort van Azië)
* [[Sumatraanse tijger]] (Tijgerkreek)
* [[Amoerpanter]] (Amoergebied)
* [[Vissende kat]] (Maleise Bosrand)
* [[Manoel]] (Mongoolse Steppe)
* [[Serval (katachtige)|Serval]] (Afrikaanse Savanne)
== Botanische tuin ==
Diergaarde Blijdorp is ook een [[botanische tuin]]. Blijdorp is lid van de [[Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen]] en beheert de [[Nationale Plantencollectie]] ”[[Bromelioideae]]” (een [[onderfamilie]] van de familie ”[[Bromeliafamilie|Bromeliaceae]]”). Deze collectie is in 1982 door de [[Hortus botanicus Leiden]] aan de diergaarde geschonken en is te zien in de [[broeikas]]sen waar ook andere [[Tropen (geografie)|tropische]] planten als [[koffieplant]], [[avocado]], [[teakboom]] en sierplanten te zien zijn. Ook zijn hier vogels en vlinders te zien. Tevens beheert Diergaarde Blijdorp de Nationale Plantencollectie ”[[Sleutelbloem|Primula]]”. In de Chinese sfeertuin wordt een aantal Aziatische ”Primula”-soorten getoond. De planten in de kassen zijn voorzien van naambordjes en dit geldt ook voor bijzondere planten die buiten in de diergaarde staan.

In 2019 heeft Diergaarde Blijdorp (als eerste Nederlandse dierentuin) het internationale keurmerk “[[Botanic Gardens Conservation International|BGCI]] Botanic Garden” ontvangen.{{citeer web
| url = https://www.diergaardeblijdorp.nl/diergaarde-blijdorp-bgci-botanic-garden/
| titel = Diergaarde Blijdorp nu ook BGCI botanic garden
| datum = 2019-10-01
| website = Diergaarde Blijdorp
| bezochtdatum = 2023-02-11
| archiefurl = https://web.archive.org/web/20200926054823/https://www.diergaardeblijdorp.nl/diergaarde-blijdorp-bgci-botanic-garden/
| archiefdatum = 2020-09-26
}}
In 2020 kreeg de bomencollectie van de tuin als eerste in Nederland het keurmerk “ArbNet Arboretum Level II” van diezelfde BGCI.{{citeer web
| url = https://www.diergaardeblijdorp.nl/1e-nlse-bomencollectie-met-internationaal-keurmerk/
| titel = Eerste Nederlandse bomencollectie met internationaal keurmerk
| datum = 2020-07-07
| website = Diergaarde Blijdorp
| bezochtdatum = 2023-02-11
| archiefurl = https://web.archive.org/web/20200812180559/https://www.diergaardeblijdorp.nl/1e-nlse-bomencollectie-met-internationaal-keurmerk/
| archiefdatum = 2020-08-12
}}

== Vrienden van Blijdorp ==
Diergaarde Blijdorp wordt ondersteund door de vereniging ”[[Vrienden van Blijdorp]]”, een vereniging die in [[1963]] is opgericht door drie Rotterdamse journalisten en die inmiddels 5500 leden kent. De vereniging, die een ‘vriendenwinkel’ heeft in de Diergaarde, heeft de Diergaarde in totaal met ruim 8 miljoen euro ondersteund, hetgeen is aangewend voor de bouw van nieuwe [[Dierenverblijf|dierenverblijven]] en in vroeger tijden voor de aankoop van dieren. De belangrijkste verblijven die door de vereniging zijn geschonken zijn het nachtdierenhuis, het verblijf voor de [[Amoerpanter]], het olifantenverblijf, het ijsberenverblijf en de vlinderkas.

== Trivia ==
In 2021 werd in deze dierentuin het derde seizoen van het tv-programma ”[[Het echte leven in de dierentuin]]” opgenomen. Hiermee volgde deze dierentuin het [[Ouwehands Dierenpark]] op waar de eerste twee seizoenen van dit programma werden opgenomen. Ook het vijfde seizoen, dat in 2023 werd uitgezonden, werd hier opgenomen.

{{Appendix|2=
* [http://www.blijdorp.nl Diergaarde Blijdorp]
* [https://www.vriendenvanblijdorp.nl/ Vrienden van Blijdorp]
* [https://web.archive.org/web/20120425143037/http://www.tmic.nl/sites/bm/ Blijdorp Magazine (gearchiveerd)]
—-
{{References}}
}}
{{Navigatie dierentuinen Nederland}}
{{Commonscat}}
{{Coor title dms|51|55|37|N|4|27|12|E|type:landmark_region:NL}}
{{Bibliografische informatie}}

[[Categorie:Diergaarde Blijdorp| ]]

Scroll to Top